کاردرمانی دست چیست

کاردرمانی دست یکی از شاخه های نخصصی کاردرمانی است که به بازیابی حرکت, قدرت و عملکرد طبیعی دست بعد از آسیب و یا جراحی یا بیماری های عصبی کمک میکند. از آنجایی که دست یکی از مهم ترین عضو های بدن انسان است و بیش از 30 مفصل و 20 عضله و صد ها اعصاب کوچک دارد؛ در کارهای روزمره مثل نوشتن, غذا خوردن, لباس پوشیدن و حتی لمس اشیا بسیار حیاتی است و اگر این عضو در اثر آسیب یا جراحی یا سکته مغزی یا شکستگی یا بیماری عصبی دچار محدودیت شود, توانایی انجام بسیاری از کارها از فرد گرفته میشود و فرد به کاردرمانی دست برای بازیابی توانایی خود نیاز دارد. هدف نهایی در کاردرمانی دست با تمرین های هدفمند و اسپلینت و تکنیک های دستی و آموزش های خاص کمک به بیمار برای بازگردانی استقلال فردی در فعالیت های روزمره است و اینکه بیمار بتواند حرکت مچ و انگشتان خود را بازیابد, درد و التهاب را کاهش دهد و عضلات را تقویت کند.

چه افرادی به کاردرمانی دست احتیاج دارند؟

کاردرمانی دست طیف وسیعی از بیماران مانند آسیب استخوانی و مفصلی, پس از جراحی, سوختگی و زخم ها, بیماری های عصبی, آرتروز و درد های مزمن و .. را شامل میشود و به این افراد کمک رسانی میکند.

آسیب های استخوانی و مفصلی مانند شکستگی انگشتان یا مچ دست, دررفتگی مفاصل, آسیب های تاندونی یا رباطی را شامل میشود. همچنین افرادی که جراحی دست کرده اند مانند ترمیم تاندون, اعصاب یا پیوند پوست انجام دادند برای بازگردانی دامنه حرکتی و کاهش خشکی مفصل به کاردرمانی دست احتیاج دارند.

افرادی که دچار سوختگی و زخم میشوند و گاهی این سوختگی ها باعث محدودیت حرکتی میشوند و کاردرمانی به نرم کردن بافت ها و پیشگیری از تغییر شکل دست کمک میکند.

بیماری های عصبی مانند سکته مغزی, فلج بلز, نوروپاتی محیطی و .. نیز به کاردرمانی دست برای کنترل حرکات ظریف و هماهنگی عضلات دارند.

افرادی که دچار آرتروز و درد های مزمن هستند نیز میتوانند با مراجعه به کاردرمانی از پیشرفت تغییر شکل انگشتان جلوگیری کنند.

اهداف کاردرمانی دست

کاردرمانی دست با توجه به بیمار و وضعیت او بسیار اهداف متفاوتی دارد مانند بازگرداندن دامنه حرکتی طبیعی مفصل ها, کاهش درد و التهاب, بهبود هماهنگی بین انگشتان, آموزش روش صحیح استفاده از دست برای جلوگیری از آسیب های بعدی, افزایش قدرت عضلانی دست و مچ و … میتواند از اهداف کاردرمانی برای بیماران باشد که بسته به نوع بیماری متفاوت میباشد.

تمرین های رایج کاردرمانی دست

کاردرمانگر پس از ارزیابی دقیق و برنامه ریزی تمرین های اختصاصی برای هر بیمار شروع به درمان میکند. اما برخی تمرین هایی که رایج تر میباشد برای انجام دادن در منزل شامل موارد زیر میشود:

تمرین توپ نرم که با فشردن توپ اسفنجی به افزایش قدرت عضلات کف دست و انگشتان کمک میشود.

تمرین کش های پلاستیکی که برای تقویت انگشتان و کنترل حرکات پیشنهاد میشود.

تمرین حرکت سکه یا مهره که برای افزایش هماهنگی عضلات کاربردی میباشد.

حرکات کششی مفاصل برای جلوگیری از خشکی مفصل و افزایش دامنه حرکتی توصیه میشود.

تمرینات آب گرم نیز برای کاهش درد و نرم کردن عضلات و تاندون ها استفاده میشود.

جلسات کاردرمانی دست چگونه انجام میشود

در جلسات کاردرمانی معمولا کاردرمانگر با ارزیابی دقیق دامنه حرکتی و قدرت و درد و عملکرد انگشتان به برنامه ریزی برای درمان دقیق و اصولی میپردازد که بر اساس شدت و نوع آسیب متفاوت است. مدت زمان جلسات در کلینیک معمولا نیم ساعته و بسته به آسیب و شدت مشکل 2 الی 3 جلسه در هفته متغیر میباشد.

روش های درمانی کاردرمانی دست شامل تمرین های تقویتی و کششی, درمان دستی, الکتروتراپی و گرما درمانی, اسپلینت و آتل گذاری, تمرینات عملکردی و … میشود.

فواید کاردرمانی دست

کاردرمانی در دست باعث افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات دست میشود و همچنین کاهش درد و تورم مفاصل, پیشگیری از سفتی و چسبیدن تاندون ها, بهبود حرکات ظریف مانند گرفتن خودکار و بستن دکمه, بازگشت سریع به کار و فعالیت های روزمره, افزایش اعتماد به نفس و .. را به همراه دارد. اگر نشانه هایی مانند محدود شدن حرکات دست, درد مداوم پس از گچ یا جراحی, بی حسی یا مور مور شدن دست و انگشتان, کاهش قدرت گرفتن اشیا و همچنین دفورمیتی یا تغییر شکل دست را دارید حتما به کاردرمانگر مراجعه کنید تا درمان را هر چه سریع تر شروع کنید و تایم طلایی را از دست ندهید.

تفاوت کاردرمانی دست با فیزیوتراپی

کاردرمانی دست و فیزیوتراپی هر دو برای بهبود عملکرد حرکتی و کاهش درد است اما هدف و روش درمان کاملا متفاوت میباشد و تفاوت اساسی دارند. هدف کاردرمانی دست بازگردانی کارایی و عملکرد عملی دست است مانند نوشتن و گرفتن اشیا و بستن دکمه و غذا خوردن و .. اما هدف فیزیوتراپی دست بهبود قدرت دامنه و کاهش درد و التهاب مفصل است. تمرکز درمان کاردرمانی روی مهارت های عملکردی و هماهنگی و حس و کنترل حرکتی ظریف و استفاده موثر از دست میباشد اما تمرکز فیزیوتراپی روی بازیابی حرکت و کاهش اسپاسم و افزایش جریان خون بافت ها میباشد.

روش و ابزار کاردرمانی دست بر تمرینات عملکردی و تمرینات حرکتی و حسی و آموزش فعالیت های روزمره است اما در فیزیوتراپی دست با دستگاه های فیزیوتراپی معمولا تمرین را انجام میدهند. در نتیجه نهایی کاردرمانی دست شامل بازگشت استقلال فرد در انجام کارهای روزمره است اما نتیجه نهایی فیزیوتراپی شامل بازگشت حرکت و کاهش درد و خشکی مفصل میباشد.

کاردرمانی دست در منزل

کاردرمانگر دست با تجهیزات قابل حمل مانند توپ های فشاری, خمیر کاردرمانی, وسایل تمرینی و ابزار های حسی به منزل فرد مراجعه میکند و به ارائه تمرینات تخصصی میپردازد. افرادی که مشکلاتی مانند شکستگی یا جراحی یا گچ گیری دست یا مچ دست, آسیب اعصاب محیطی, سکته مغزی, آرتروز و التهاب, سوختگی یا زخم, کاهش مهارت های حرکتی ظریف و .. دارند, بهترین گزینه برای آنان گرفتن خدمات کاردرمانی میباشد و اگر شرایط رفت و آمد سختی دارند میتوانند از خدمات در منزل بهره مند شوند.

کاردرمانی در منزل مزایای بسیار زیادی دارد مانند راحتی و کاهش استرس بیمار, پیگیری مداوم برنامه درمانی از جانب درمانگر, صرفه جویی در زمان و هزینه رفت و آمد, ارزیابی دقیق عملکرد بیمار در محیط واقعی زندگی و ..

خلاصه مطالب

در این مقاله سعی داشتیم شما عزیزان را با کاردرمانی دست و فرآیند توانبخشی پس از آن آشنا کنیم. اینکه چه افرادی به کاردرمانی دست احتیاج دارند و اهداف کاردرمانی دست چیست. همچنین روش های درمانی و ابزار های کاردرمانی برای توانبخشی دست معرفی شد. اگر شما عزیزان نیاز به خدمات کاردرمانی دست دارید حتما با ما تماس بگیرید تا بهترین خدمات را از بهترین کاردرمانگران در سریع ترین زمان ممکن دریافت کنید.