لکنت زبان چیست
طبق تعریف سازمان WHO , لکنت اختلالی در ریتم گفتار است که در آن شخص کاملا میداند چه میخواهد بگوید اما به علت تکرارها, کشیده گویی ها یا توقف صداها که به صورت غیر ارادی است, نمیتواند به خوبی ارتباط برقرار کند و کلامش را بیان کند. لکنت شایع ترین اختلالی است که در حیطه روانی گفتار داریم.
لکنت در همه فرهنگ ها و زبان ها و کشورها وجود دارد و ربطی به شغل, هوش, درآمد, جنسیت و همچنین سن افراد ندارد و ممکن است اشخاص را از کودکان تا بزرگسالان تحت تاثیر قرار دهد.
انواع لکنت زبان
در طبقه بندی لکنت, ما دو نوع متفاوت از لکنت را داریم که شامل لکنت رشدی و لکنت اکتسابی میشود. شایع ترین شکل لکنت, لکنت رشدی میباشد که 90% موارد را به خود اختصاص میدهد و معمولا علت مشخصی ندارند. لکنت رشدی زمانی است که کودک معمولا در سنین زیر 6 سال دچارش میشود و عوامل مختلفی هم دارد. معمولا شروع لکنت 95% از کودکانی که دچار لکنت رشدی میشوند زیر 4 سالگی میباشد. درمان لکنت رشدی فقط درمان های گفتاردرمانی که توسط یک متخصص گفتاردرمان ارائه میشود, میباشد.
لکنت اکتسابی نوعی از لکنت میباشد که معمولا علت مشخصی دارد و به دو علت عصب شناختی و روان شناختی اتفاق می افتد. علت عصب شناختی به این معناست که علل نورولوژیکال دارد و معمولا بخاطر سکته, ضربات سر و مغز, تومور مغزی, استفاده از مواد مخدر و .. میباشد. اما علت روان شناختی میتواند بخاطر آسیب های روانی مانند طلاق, سوگواری, تروما و .. میباشد که در این موارد در کنار تمرینات گفتاردرمانی یکسری درمان های دیگر مانند روان درمانی و دارودرمانی و .. استفاده میشود.
ناروانی طبیعی گفتار
معمولا کودکانی که گفتار و زبان آنها در روند رشد طبیعی میباشد ممکن است دچار یکسری تکرار کلمات یا عبارت, مکث ها یا بازبینی هایی در گفتارشان شوند که در حیطه اختلال لکنت نیست و تشخیص افتراقی بین اختلال لکنت و ناروانی طبیعی کودکان را یک فرد گفتاردرمان متخصص تشخیص میدهد. این ناروانی معمولا در سن 2.5 تا 5 سالگی رخ میدهد. معمولا به علت عدم بلوغ مهارت های شناختی و سیستم عصبی عضلانی دستگاه گفتار است. کودک اغلب اطلاعی از ناروانی اش ندارد و هیچگونه نگرانی یا ترس و تقلا و استرس ندارد. تکرارها معمولا بدون تقلا و در سطح کلمه یا عبارت است و تعداد این تکرارها کاملا متفاوت است از کودکی که دارای لکنت است. اگر شک به این دارید که کودکتان در دسته ناروانی طبیعی است یا خیر حتما از فرد گفتاردرمان کمک بگیرید.
علائم لکنت زبان
علائم لکنت به دو رفتار اصلی و ثانویه تقسیم میشوند. رفتار های اصلی لکنت غیر ارادی و خارج از کنترل فرد دارای لکنت هستند و بر خلاف باور عموم یاد گرفته نشده اند و تقلیدی نیستند و کاملا از کنترل فرد خارج است که شامل تکرار (حرف یا هجا یا کلمه یا عبارت), کشیده گفتن صداها و واکه ها, قفل یا گیر کردن روی صداها میباشد. البته لازم به ذکر است که این علائم در هر فردی ممکن است متفاوت باشد و ممکن است فردی فقط یکی از این علامت هارا داشته باشد یا فردی همه این علامت هارا داشته باشد وهمچنین شدت این علائم هم از خفیف تا شدید متقاوت میباشد.
رفتارهای ثانویه که معمولا ناشی از تجربه ناموفق و احساس ناخوشایند میباشد و برای اجتناب و دوری از لکنت یا رها شدن از آن اتفاق می افتد, شامل رفتارهای رهایی یا تقلایی و رفتارهای اجتنابی یا پنهان میباشد. رفتارهای تقلایی شامل اسپاسم, تغییر فرکانس صوت, خروج هوا از بینی و .. میباشد. رفتارهای اجتنابی معمولا شامل خنده و گریه بی جا, قطع تماس چشمی, کم حرفی و گوشه گیری و .. میباشد. این رفتارهای معمولا به شکل عادت همراه لکنت میشوند و نکته ای که بسیار مهم است این است که رفتارهای ثانویه اغلب در افراد بزرگسال دارای لکنت دیده میشود و معمولا هر چه از شروع لکنت بگذرد و تجربیات منفی فرد در موقعیت های که لکنت میکند بیشتر شود, این رفتارهای ثانویه معمولا بیشتر خودشان را نشان میدهند.
علاوه بر علائم گفتاری که در بخش رفتارهای اصلی گفته شد, یکسری علائم گفتاری دیگر نیز داریم که شامل میان اندازی, مکث همراه با سکوت, شکستن کلمات, عبارات ناتمام و بازنگری اصلاحی میباشد.
شیوع لکنت زبان
شیوع لکنت در بزرگسالان حدود 1% است ولی در کودکان بیشتر میباشد. پسران معمولا 3 برابر دختران دچار لکنت میشوند و گاهی بین 3 تا 6 برابر هم در سنین مدرسه گزارش شده است. لکنت معمولا در کودکان 2 تا 5 ساله آغاز میشود.
کودکان دارای ریسک فاکتورهای لکنت
کودکانی که دارای زمینه ژنتیکی لکنت هستند.
کودکانی که مشکلات گفتاری و زبانی همراه مانند تاخیر گفتار, اختلال تلفظ و .. دارند.
کودکانی که دارای مشکلات یادگیری هستند.
جنسیت پسر
کودکانی که در محیطی با انتظارات بالا, فشار های محیطی و .. میباشند.
مدت زمان شروع لکنت اگر از 6 ماه گذشته و …
شرایط کاهش دهنده لکنت زبان
معمولا برخی افراد دارای لکنت در شرایط زیر, لکنت کمتری یا گفتار روان را تجربه میکنند:
صحبت در خلوت و تنهایی با خود
صحبت با فرد آشنا, کودکان کم سال یا حیوانات
هنگام آواز خواندن, قرآن خواندن یا هر چیزی با ریتم باشد.
تقلید صدا یا صحبت با لهجه های مختلف
صحبت بسیار آهسته یا کشیده
همراهی با گفتار دیگران و …
علت لکنت زبان
بسیاری از عموم مردم به علت جو رسانه و اطلاعات غلط منتشر شده توسط افراد غیر متخصص, بر این باورند که علت لکنت عواملی چون استرس و اضطراب, ترس ناگهانی, تقلید از فرد دارای لکنت, محیط خانه دارای تنش و … میباشد. قابل ذکر است که اگر چه شرایطی مانند استرس و تنش و ترس و فشار محیط میتواند شدت لکنت را بیشتر کرده یا آنرا مزمن تر کند اما علت اصلی لکنت و دلیل بوجود آمدن لکنت به تنهایی نیستند. لکنت یک اختلال چند عاملی است که عوامل مختلفی دست به دست هم داده و باعث بروز آن میشود. عامل ژنتیک نقش بسیار پررنگی در لکنت دارد و معمولا بسیاری از افرادی که دارای لکنت هستند, یکی از والدین یا هر دو آنها مستعد لکنت بودند که در ژن منتقل شده است. حتی گاهی امکان دارد افراد نزدیک لکنت نداشته باشند اما مستعد آن بوده اند و در ژنتیک حمل کرده اند و فقط بروز داده نشده است. هر چند ژنتیک به تنهایی عمل نمیکند و ژن در تعامل با محیط, استعداد فرد را برای بروز لکنت بالا میبرد. ژن میتواند عامل ایجاد کننده مشکلات حرکتی, مشکلات خلق و خو, اختلالات زبانی و گفتاری و .. باشد. در کل چیزی که با آن روبرو هستیم معمولا تعامل بین ژنتیک و محیط مستعد میباشد.
لکنت زبان در نوجوانان و بزرگسالان
در افراد بزرگسال و نوجوان درمان لکنت جوانب مختلفی را پوشش میدهد. علاوه بر جنبه گفتاری لکنت, نگرش ها و احساسات منفی و تجربیاتی که فرد در موقعیت های مختلف با لکنت داشته هم اضافه میشود و درمانی یکپارچه با تمرکز بر تمامی این عوامل را میخواهد. فرد دارای لکنت با گذشت زمان وقتی بازخوردهای منفی و ناکامی هایی را تجربه کرده است, دچار اضطراب, خشم, احساس ناکامی و بی کفایتی و .. دارد و این خودش بر شدت لکنت موثر است. خوشبختانه امروزه در زمینه درمان لکنت بزرگسال درمان های متنوع و کارآمدی را داریم پس اگر فرد نوجوان یا بزرگسال دارای لکنت هستید چه قبلا درمان ناموفق داشتید و چه درمان نداشتبد, حتما در اسرع وقت از فرد متخصص گفتاردرمان در حیطه درمان لکنت کمک بگیرید.
لکنت زبان در کودکان
لکنت در کودکان معمولا بین 2 تا 5 سالگی شروع میشود. امروزه درمان های موثری بسته به هر فرد برای درمان لکنت وجود دارد. پس اگر کودکتان علائم لکنت دارد در سریع ترین زمان ممکن از فرد گفتاردرمان کمک بگیرید.
درمان لکنت زبان
امروزه برای درمان لکنت رشدی چه در کودکان و چه در نوجوانان و بزرگسالان فقط درمان های گفتاردرمانی موثر میباشد. اگر چه برخی میگویند تغییر در رژیم غذایی و طبع سردی غذاها و .. میتواند لکنت را درمان یا شدتش را کم کند اما این اطلاعات درست و علمی نمیباشند. درمان اصلی لکنت گفتاردرمانی میباشد اما گاهی به تشخیص گفتاردرمان کودک یا فرد بزرگسال دارای لکنت به علت مشکلات عاطفی, رفتاری, روانی, خانوادگی و .. به روانشناس هم ارجاع داده میشود و گاهی نیاز به درمان دارو در کنار گفتاردرمانی است که به روانپزشک ارجاع داده میشود.. همچنین کودکی که دارای مشکلات حرکتی و شناختی میباشد به کاردرمان ارجاع داده میشود. بنابراین در کنار درمان گفتاردرمانی که درمان اصلی و اصولی لکنت است بنابر تشخیص گفتاردرمان ممکن است به متخصص های دیگر نیز ارجاع داده شود.
درمان آنلاین لکنت زبان
لکنت از آن جمله اختلالاتی میباشد که میتوان با مشورت گفتاردرمان درمان آنلاین را برای آن انتخاب کرد. هم در کودکان و هم در بزرگسالان درمان آنلاین نتایج بسیار خوبی داده است و اثر بخشی آن فرقی با جلسات حضوری ندارد. البته حتما از گفتاردرمان خود مشورت بگیرید و بعد این درمان را انتخاب کنید. در درمان آنلاین فرد متخصص گفتاردرمان تکنیک ها و روش های درمانی را به فرد یا به خانواده کودک آموزش داده و افراد با دادن گزارش از انجام تمرینات و چالش هایی که دارند, درمان خود را پیش میبرند. اگر گفتاردرمان شما تشخیص داده که درمان آنلاین برای شما مفید است به او اعتماد کرده و درمان آنلاین را پیش ببرید.
درمان لکنت زبان در منزل
اگر کودک دارای لکنت دارید و نگران این هستید که با تغییر محیط کودک به او فشار وارد میشود و میخواهید از افراد متخصص در منزل خودتان کمک بگیرید, میتوانید با تشخیص گفتاردرمان, درمان کودکتان را در منزل با حضور فرد متخصص شروع کنید که این نوع درمان بخصوص برای کودکان و نوپایان میتواند بسیار مفید باشد.
درمان لکنت زبان در مرکز گفتاردرمانی
اگر فرد بزرگسال دارای لکنت هستید یا کودک دارای لکنت دارید و میخواهید خدمات را به صورت حضوری در مرکز تخصصی گفتاردرمانی دریافت کنید, میتوانید در مرکز گفتاردرمانی مانا اقدام به درمان کنید. مرکز گفتاردرمانی مانا با ارائه بهترین خدمات و جدید ترین و به روز ترین درمان ها که توسط متخصصان گفتاردرمانی فعال در حوزه لکنت ارائه میشود, آماده خدمت رسانی به شما میباشند.
جمع بندی مطالب
در این متن قصد داشتیم شمارا مقداری با لکنت و انواع آن و علت های آن, همچنین روش درمان آن آشنا کنیم. نکته ای که قابل ذکر است این است که امروزه با وجود روش های درمانی متنوع و مناسب با هر سن و شدت لکنتی وجود دارد و به درمانگر این امکان را میدهد که با علم و تخصص و تجربه ای که دارد و با توجه به شرایط فرد, بهترین درمان متناسب با شخص را انتخاب کرده و با اراده و همکاری خانواده و درخصوص بزرگسالان خود فرد, درمان را پیش ببرند.
حتما این نکته را در نظر داشته باشید که هر چقدر زودتر برای درمان لکنت اقدام کنید, در زمان و انرژی و هزینه خود صرفه جویی خواهید کرد.