تاخیر در گفتار کودکان

یکی از رایج ترین اختلالات گفتاری و زبانی, تاخیر در زبان بیانی و درکی کودکان میباشد. تاخیر کلامی و غیر کلامی کودکان ممکن است بسیار خانواده را آشفته و نگران کند و باعث شود خانواده به فکر درمان و چاره اندیشی بیفتد. این تاخیر زمانی است که کودک نسبت به هم سن و سال هایش و استانداردهای رشدی, هنوز مهارت های گفتاری و زبانی را کسب نکرده باشد و عقب تر باشد؛ این تاخیر میتواند از مقدار بسیار کم و خفیف تا شدید متفاوت باشد و علت های مختلفی نیز ممکن است داشته باشد. همچنین ممکن است این تاخیر در گفتار و زبان با اختلالات همراه دیگری باشد مانند کم شنوایی و ناشنوایی, اختلالات رشدی مثل اوتیسم, انواع سندروم ها مثل سندروم داون, اختلالات گفتاری و زبانی خاص و ..

علت تاخیر در گفتار کودکان

تاخیر در گفتار کودکان علت های مختلفی دارد و عوامل مختلفی دست به دست هم میدهند و باعث تاخیر میشوند. یکی از علت های اصلی میتواند تعامل ضعیف و ارتباطات کم والدین و اطرافیان با کودک باشد و محیط کودک از زبان و گفتار غنی نیست. تلویزیون و دیدن برنامه کودک بیش از حد و صرف تایم زیاد با وسایل الکترونیکی نیز میتواند باعث تاخیر در بیان کودک شود. عوامل ژنتیکی هم در این اختلال موثر میباشد و اگر در اقوام یا فامیل های کودک, فردی بوده است که سابقه مشکلات گفتاری و زبانی داشته میتواند موثر باشد. همچنین یکسری اختلالات رشدی مانند اوتیسم و یا سندروم ها و مشکلات ذهنی( عقب ماندگی ذهنی) و اختلالات رشدی زبان و .. نیز قطعا بر تاخیر کلام کودکان تاثیر دارد. یکسری دلایل دیگری مانند کم شنوایی, مشکلات پزشکی و فیزیولوژیکی نیز بر کلام کودکان موثر است. در بعضی موارد و مراجعین نیز هیچ علت خاصی وجود ندارد و ممکن است کودک خودش تاخیرش را جبران کند اگر بسیار خفیف باشد.

علائم تاخیر در گفتار کودکان

علائم تاخیر در گفتار کودکان ممکن است بسیار مختلف باشد و بسته به علت و سن و شدت تاخیر کاملا متفاوت است. همچنینن ممکن است تاخیر خفیف یا شدید باشد و در هر کدام علائم کاملا مختلف است. به طور کلی اگر علائمی که ذکر میشود را کودک شما داشت حتما پیگیری های لازم و مراجعه به گفتاردرمانی را انجام دهید: اگر کودک تا 12 ماهگی لبخند اجتماعی ندارد و یا تماس چشمی ندارد و حتی به اسم خود نیز واکنشی ندارد, صداها و آواهای مختلفی مثل غان و غون و ب ب و دا دا و .. تولید نمیکند. اگر تا 18 ماهگی از تک کلمات استفاده نمیکند و تقلید صدا یا حرکات را ندارد و یا درک دستورات بسیار ساده مانند “بده” و .. را ندارد؛ اگر تا 2 سالگی تعداد کلماتش از 20 تا کمتر است و … باید حتما به گفتاردرمان مراجعه کنید و ارزیابی های لازم به عمل آید تا تاخیر خیلی شدید نشود و در سن مناسب درمان شود و موجب مشکلات بیشتری مانند اختلال تلفظ و اختلالات یادگیری و … در سنین بالاتر نشود.

حرف نزدن کودک دو ساله

کودکان در سن دو سالگی باید بتوانند حرف بزند و اگر این توانایی را نداشته باشد احتمالا دچار تاخیر است و نیاز به بررسی و ارائه مشاورات لازم توسط گفتاردرمان میباشد. بچه ها در دو سالگی باید حداقل 50 کلمه و بیشتر داشته باشند و درحال ترکیب کلمات و ساخت جملات دو کلمه ای ساده باشند مانند “آب بده”, ” مامان بیا”و .. همچنین باید بتوانند دستورات ساده تک مرحله ای را درک و اجرا کنند و در ضمن باید بتوانند به راحتی با اشاره کردن منظور و مفهوم خود را به اطرافیان و والدین برسانند. اگر کودک دو ساله شما به دلایل بسیار مختلفی مانند تاخیر ساده, مشکلات عصبی, کمبود ارتباطات و استفاده زیاد از  تلویزیون, کم شنوایی, اوتیسم و .. دارای تاخیر میباشد و از هم سن و سالانش عقب تر میباشد و ارتباط کلامی و غیرکلامی موثری برقرار نمیکند, حتما پیگیری های لازم را با مراجعه به گفتاردرمانی انجام دهید تا در سن طلایی و رشد کودک, این تاخیر جبران شود و شدیدتر نشود. معمولا اگر مشکلات زمینه ای و اختلالات همراه دیگری همراه کودک نباشد, با مراجعه زودهنگام در این سن, درمان به صورت مشاوره ای به خانواده و انجام یکسری تکنیک ها و تمرینات در سریع ترین زمان ممکن انجام میشود و تاخیر جبران میشود ولی چنانچه پیگیری های لازم به موقع انجام نشود و تاخیر شدیدتر شود, قائدتا درمان طولانی تر میشود و مستلزم صرف هزینه و وقت بیشتری است.

حرف نزدن کودک 2/5 ساله

سن 2/5 سالگی بسیار حساس در رشد گفتار و زبان کودکان میباشد و باید به صورت جدی حواستان به نحوه گفتار و ارتباطات کودک در این سن باشید تا در صورت تاخیر, پیگیری های لازم را با مراجعه به گفتاردرمانی انجام دهید. کودکان در این سن توانایی بیان جملات 2 الی 3 کلمه ای را دارند و میتوانند دستور های ساده را درک کنند و به آنها عمل کنند و همچنین از گفتار و حرکات دیگران تقلید دارند. چنانچه در این سن, کودک کلمات بسیار محدودی دارد و تقلید گفتار ندارد و از اشاره و تماس چشمی نیز به صورت محدود استفاده میکند و درک جملات ساده را نیز ندارد و اعضا بدن خویش را نمیشناسد, میتواند این موارد نشان دهنده تاخیر زبان بیانی و درکی و شناختی در کودک باشد و نیازمند پیگیری های لازم میباشد.

حرف نزدن کودک سه ساله

حرف نزدن کودک سه ساله دلایل مختلفی میتواند داشته باشد؛ چرا که در این کودکان باید بتوانند تقریبا جملات سه کلمه ای بگویند و خزانه واژگان زیادی نیز داشته باشند. اگر اطرافیان نیز به سختی منظور کودک را میفهمند و جملات و کلمات ناواضح میگوید, نیز میتواند نشان دهنده تاخیر باشد. همچنین کودک دستورات ساده کلامی را  بدون اشاره کردن باید درک و اجرا کند و چنانچه هنوز درک دستورات ساده را ندارد ممکن است تاخیر کودک علاوه بر زبان بیانی بر زبان درکی نیز اثر گذاشته باشد. این تاخیر ها علل مختلفی مانند اختلالات گفتاری و زبانی, کمبود ارتباطات محیطی و به اصطلاح فقر محیطی از نظر گفتاری و زبانی, کم شنوایی, اوتیسم و .. دارند. چنانچه کودک نسبت به هم سن و سال هایش گفتار کمتری دارد, نیازمند این است که در اسرع وقت به گفتاردرمان مراجعه کرده و ارزیابی های لازم به عمل آید.

حرف نزدن کودک 4 ساله

از کودکان در سن 4 سالگی انتظار میرود جملات 4 کلمه ای را بیان کنند و دامنه واژگان بیانی و درکی گسترده ای داشته باشند. در این سن باید بتواند داستان های ساده و کوتاه را تعریف کند و بتواند به سوالات ساده اطرافیان پاسخ صحیح بدهد, مکالمه موثر و واضح با افراد داشته باشد و درک زبانی خوبی را نیز داشته باشد. چنانچه کودک در سن 4 سالگی هنوز حرف نمیزند و یا دامنه واژگان محدودی دارد حتما نیاز به بررسی تخصصی توسط گفتاردرمان دارد. علل های مختلفی برای این تاخیر ممکن است وجود داشته باشد که میتوان به تاخیر های رشدی و گفتاری و زبانی اشاره کرد؛ همچنین اختلالات اوتیسم, کم شنوایی ها, آپراکسی گفتاری, مشکلات ذهنی و شناختی, فقر ارتباطات و تحریکات زبانی و .. نیز ممکن است جزو عوامل این تاخیر باشد.

حرف نزدن کودک 5 ساله

حرف نزدن در سن 5 سالگی و حتی محدود ارتباط برقرار کردن و دامنه واژگانی کم, میتواند بسیار هشداردهنده باشد و حتما باید پیگیری شود. کودکان در این سن معمولا به صورت کامل و موثر میتوانند ارتباط برقرار کنند و از جملات کامل با حروف اضافه و حروف ربط استفاده میکنند. از افعال در زمان های مختلف به شکل صحیح استفاده میکنند و توانایی پاسخ به پرسش های پیچیده تر را دارند. از مفاهیم و ضمیر ها درست استفاده میکنند. از نظر وضوح گفتار نیز کاملا گفتار واضحی دارند و دیگران کاملا متوجه منظور آنها میشوند و مشکلات تلفظی نیز ندارند و یا اگر هم داشته باشند به صورت محدود در برخی از صداها میباشد که وضوح گفتار را پایین نمی آورد. در این سن کودکان مهارت های ارتباطی خوبی دارند مانند نوبت گیری در مکالمه و احساسات و لحن گفتار را متوجه میشوند و همچنین میتوانند احساسات و نیازها و … خود را به راحتی به دیگران برسانند.

درمان تاخیر در گفتار

تاخیر در گفتار کودکان در هر سنی علائم مختلفی دارد و تشخیص اینها با گفتاردرمان میباشد و روش های درمانی نیز با توجه به سن کودک و شدت تاخیر و علت های تاخیر بسیار متفاوت است و درمانگر با تجربه و علم کافی, برای هر مراجع درمان شخصی سازی شده دارد که مخصوص خود همان فرد با ویژگی های فردی و شرایط خانواده میباشد؛ پس یک درمان جامع برای همه مراجعین دارای تاخیر گفتاری نداریم. ابتدا درمانگر ارزیابی های اولیه و تاریخچه گیری را به عمل می آورد و سپس برنامه درمانی را اجرا میکند. اصلی ترین و موثرترین روش درمانی برای تاخیر گفتاری, گفتاردرمانی است که توسط گفتاردرمانگر که دارای کارت نظام پزشکی از سازمان نظام پزشکی کشور میباشد, انجام میشود. این درمان میتواند به روش های مختلفی مثل درمان آنلاین, درمان در منزل و درمان حضوری در کلینیک انجام شود که با مشورت با گفتاردرمان میتوانید یکی از این روش ها را انتخاب کنید.

بهترین مرکز درمان تاخیر گفتاری در تهران

در شهر تهران, مراکز گفتازدرمانی متعددی در مناطق مختلف شهر وجود دارند که فعالیت حرفه ای دارند. بهترین مرکز گفتاردرمانی باید دارای گفتاردرمانگرانی دارای تجربه و علم کافی باشد و از جدیدترین و به روز ترین تکنیک های دنیا استفاده کنند.

جمع بندی مطالب

در این مقاله سعی داشتیم شما را با تاخیر گفتاری و درکی کودکان آشنا کنیم و اینکه علت های مختلفی که ممکن است باعث بروز تاخیر شود را بررسی کردیم و همچنین علائم تاخیر در هر سنی چه میباشد و با مشاهده کدام علائم باید پیگیری کنیم و به گفتاردرمانی مراجعه کنیم.