بیش فعالی چیست
بیش فعالی یا اختلال نقص توجه و بیش فعالی از شایع ترین اختلالات در کودکان میباشد که جنبه ی نورولوژیکی دارد و بر حیطه های مختلف زندگی مانند یادگیری, روابط و فعالیت و مشارکت های اجتماعی, رفتار و … اثر گذار میباشد. این اختلال که به عنوان ADHD هم شناخته میشود, یک وضعیت عصبی_رشدی است علائم مختلفی در افراد مختلف نشان میدهد مانند: ناتوانی در تمرکز, پرتحرکی, رفتار های تکانشگری یا بدون فکر, قطع صحبت دیگران, فراموش کاری, عدم توانایی نوبت گیری, حفظ تمرکز دشوار, فعالیت های جسمی بیش از حد و …
این اختلال علت مشخصی ندارد اما عوامل ژنتیک و تغییرات شیمیایی مغز و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مثل مصرف دخانیات و الکل و مواد مخدر در بارداری و … میتواند در بروز این اختلال موثر باشد. درمان این اختلال معمولا نیاز به رویکردی چند جانبه دارد که شامل کاردرمانی و گفتاردرمانی و آموزش والدین و مشاوره میباشد؛ در برخی موارد نیز نیاز است که پزشک متخصص داروهای خاصی برای کاهش رفتار های تکانشگری تجویز کند.
بیش فعالی در کودکان
بیش فعالی در کودکان یکی از شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان میباشد که بر عملکردهای مختلف کودک مانند تحصیل, روابط اجتماعی, زندگی روزمره و .. دارد. کودکانی که بیش فعالی دارند دچار بی توجهی و فراموش کردن, دشواری در تمرکز و شنیدن, گم کردن وسایل, ناتوانی در پیروی از دستورات, بیش فعالی و نا آرامی مداوم و حرف زدن بیش از حد, ناتوانی در نشستن طولانی مدت, تکانشگری و رفتارهای بدون فکر, قطع کردن صحبت دیگران, ناتوانی در نوبت گیری و .. میشوند. نکته بسیار مهم این است که در نظر داشته باشید این علائم در همه کودکان دیده نمیشود و طیف دارد و حتما باید با نظر متخصص مربوطه این برچسب را بگذارید و برای درمان اقدام کنید. به طور کلی اگر کودک شما علائم بیش فعالی را بیش از 6 ماه و بیش از یک محیط نشان میدهد, حتما نیاز است توسط کاردرمانگر ارزیابی شود و در صورت نیاز درمان مربوطه را دریافت کند.
بیش فعالی در بزرگسالان
اختلال بیش فعالی و نقص توجه فقط مخصوص کودکان نیست و افراد بزرگسال را نیز درگیر میکند و اختلالی شایع هم میباشد. در بزرگسالی این اختلال نوعی اختلال عصبی رشدی است که افراد توانایی کنترل تکانه ها و برنامه ریزی و مدیریت زمان خویش را ندارند و ممکن است در دوران کودکی نیز علائم واضح تری داشته اند و هنوز در بزرگسالی مشکلات توجه تمرکز و بی قراری درونی دارند. بیش فعالی در بزرگسالان یک اختلال مزمن است اما تا حدی با روش های درمانی مختلفی مانند دارودرمانی, کاردرمانی, روان درمانی, آموزش مهارت های اجرایی و .. قابل مدیریت میباشد. بیش فعالی در بزرگسالان نیازمند تشخیص دقیق و درست و دریافت درمان مناسب میباشد و اگر درمان خوبی دریافت کنند میتوانند زندگی سازمان یافته و موفقی داشته باشند.
درمان بیش فعالی کودکان
برای درمان بیش فعالی در کودکان مهم ترین عامل تشخیص زودهنگام میباشد که باعث تسریع روند درمان و سریع تر نتیجه گرفتن میشود؛ پس در صورتی که شک داشتید کودکتان علائم بیش فعالی را دارد, حتما نزد کاردرمانگر ببرید تا زمان طلایی را از دست ندهید. شروع درمان زود هنگام میتواند تاثیر زیادی در بهبود عملکرد کودک در مدرسه و خانه و محیط های اجتماعی داشته باشد. روش های درمانی برای بیش فعالی در کودکان شامل کاردرمانی, مشاوره و آموزش والدین زیر نظر کاردرمانگر مربوطه, گفتاردرمانی, درمان های مکمل و حمایتی و در صورت نیاز دارودرمانی میباشد.
کاردرمانی در کودکان بیش فعال
کاردرمانی برای کودکان بیش فعال موثر ترین و کم عارضه ترین روش درمانی برای کمک به این کودکان میباشد و همچنین اثرات طولانی مدت و پایدار دارد. در این روش, کودکان با آموزش برخی تکنیک ها و روش های آموزشی و تمرینات مخصوص و بازی های هدفمند به کودکان کمک میکنند تا تمرکز بهتر داشته باشند و رفتارهای تکانشی خود را کنترل کنند.
کاردرمانی اهداف بسیار گسترده ای برای کودکان بیش فعال دارد که شامل: افزایش توجه و تمرکز, کاهش بی قراری, کاهش رفتارهای تکانشگری, تقویت مهارت های حرکتی ظریف و درشت, یادگیری مهارت های خودکنترلی و برنامه ریزی, بهبود عملکرد در خانه و مدرسه, افزایش انگیزه و اعتماد به نفس و .. میباشد.
کاردرمانی روش های مختلفی برای ارائه خدمات به کودکان بیش فعال دارد که میتوان به بازی درمانی هدفمند, تمرین های حرکتی, تمرین های حسی حرکتی, بهبود مهارت های شناختی و آموزش والدین اشاره کرد. اگر کودک شما علائم بیش فعالی را نشان میدهد حتما با کاردرمانگر فعال در این حیطه مشورت کنید.
گفتاردرمانی در کودکان بیش فعال
از آنجایی که بیش فعالی فقط به بی توجهی و تحرک بالا مربوط نمیشود و بسیاری از کودکانی که دچار این مشکل هستند, در گفتار و زبان, مهارت های ارتباطی و اجتماعی و مشارکتی نیز مشکل دارند؛ پس گفتاردرمان نیز در تیم تخصصی درمان بیش فعالی میباشد. کودکانی که دچار بیش فعالی هستند معمولا دچار تاخیر گفتار, ناتوانی در درک دستورات چند مرحله ای, مشکلات تلفظ, گفتار پراکنده و بدون مفهوم, سختی در برقراری ارتباط و نوبت گیری و مشکلات دیگر گفتاری میشوند.
اهداف گفتاردرمانی در کودکان بیش فعال شامل تقویت مهارت های گفتاری و زبانی, آموزش نوبت گیری, بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی با دیگران, بهبود حافظه شنیداری, بهبود درک زبان, کاهش رفتارهای تکانشگری در گفتار و .. میباشد.
گفتاردرمانی با تمرینات مختلف مانند تمرینات درکی زبانی, بازی های تعاملی و گروهی, آموزش وضوح گفتار و تلفظ کلمات, افزایش طول جمله متتناسب با سن, آموزش والدین و .. به گفتار و زبان و مهارت های ازتباطی کودک کمک میکند.
دارودرمانی در کودکان بیش فعال
بیش فعالی اختلالی بسیار شایع در کودکان است که عصبی رشدی میباشد و گاهی تا سن نوجوانی و بزرگسالی نیز ادامه دار است. دارودرمانی یکی از مولفه های اساسی در درمان بیش فعالی است که با تشخیص و تجویز پزشک میباشد و هیچ فرد دیگری حق تجویز دارو برای بیش فعالی را ندارد. کودکانی که علائم بسیار شدید دارند و پرتحرکی و تکانشگری و بی توجهی شدید دارند جزو بچه هایی هستند که ممکن است دارو به آنها کمک کند؛ البته حتما در کنارش نیاز است تا کاردرمانی نیز داشته باشند.
درمان دارویی معمولا موقتی و قابل تنظیم است و برای همیشه نیست و پزشک با توجه به شرایط هر کودکی دوز دارو را کم یا زیاد و یا قطع میکند. اغلب کودکان پس از اینکه مدتی از دارو استفاده کردند, میتوانند با ترکیب درمان کاردرمانی و با تشخیص پزشک, دارو را قطع کنند و به فعالیت ها و تمارین کاردرمانی ادامه بدهند.
بهترین مرکز درمان بیش فعالی در کودکان
بهترین مرکز برای درمان مشکلات بیش فعالی در کودکان مرکزی است که شامل خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی کودک باشد و افراد دارای کارت نظام پزشکی باشند و همچنین دارای سابقه و تجربه کار بالینی خوبی باشند چرا که کار کردن با کودکانی که مشکلات بیش فعالی دارند نیازمند تجربه و علم کافی در کنار تخصص میباشد. مراکز گفتاردرمانی و کاردرمانی متعددی در تهران هستند که میتوانید با تحقیق در مورد آنها به یک مرکز خوب مراجعه کنید و خدمات لازم را دریافت کنید. مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی مانا با داشتن کادری تخصصی از کاردرمانگران و گفتاردرمانگران با تجربه و دارای کارت نظام پزشکی آماده خدمت رسانی به شما عزیزان میباشد.
جمع بندی مطالب
در این مقاله سعی داشتیم شما عزیزان را با اختلال یادگیری و روش های درمانی آن آشنا کنیم. اختلال نقص توجه و بیش فعالی یک مشکل عصبی رشدی میباشد که مزمن نیز است و با ویژگی های بی توجهی و پر تحرکی و رفتارهای تکانشی میباشد که تشخیص و درمان به موقع و سریع و زودهنگام میتوان از بروز مشکلات عاطفی و رفتاری و تحصیلی جلوگیری کنید. روش های درمانی که برای درمان این اختلال موثر هستند نیز معرفی شدند که اثر گذارترین آن کاردرمانی میباشد و در صورت نیاز به مشکلات گفتاری و زبانی, گفتاردرمانی کمک کننده میباشد؛ همچنین اگر کودک دارای مشکلات شدید باشد میتوان با تشخیص و تجویز پزشک متخصص از برخی داروهای کمک کننده برای مدتی استفاده کند و به روند کاردرمانی را تسریع ببخشد.
پس چنانچه علائم بیش فعالی را در کودکتان مشاهده میکنید حتما به یک کاردرمان مراجعه کنید تا سریع تر ارزیابی شوید و در صورت نیاز درمان را دریافت کنید و زمان طلایی کودک از دست نرود.
همچنین گفته شد بیش فعالی و عدم توجه تمرکز در بزرگسالان نیز شایع است که کاردرمانگران فعال در این حیطه میتوانند کمک کننده باشند.
