بهترین تمرین های گفتاردرمانی در منزل برای کودکان 2 تا 5 سال

والدین بسیاری نگران صحبت نکردن کودکشان یا لکنت زبان یا واضح صحبت نکردن آنان هستند. یکسری تمرینات گفتاردرمانی وجود دارد که به رشد گفتار و زبان کودکان کمک بسیاری میکند و در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با آنها آشنا کنیم. البته حتما در نظر داشته باشید که این تمرینات جهت درمان نیست و صرفا پیشگیری یا مشاوره است و اگر کودک شما مشکل خاصی دارد حتما با گفتاردرمانگر مشاوره داشته باشید تا زمان طلایی درمان را از دست ندهید.

گفتاردرمانی در منزل مناسب چه کودکانی است؟

تمرینات خانگی گفتاردرمانی می تواند برای کودکان با شرایط مختلفی مناسب باشد؛ برای مثال کودکانی که دچار تاخیر در گفتار یا دیر حرف زدن هستند, دامنه و خزانه واژگان بیانی و درکی کمی دارند, تلفظ نادرست دارند و وضوح گفتار پایین است, دچار لکنت از نوع خفیف هستند یا ناروانی طبیعی دارند میتوانند از تمرینات خانگی گفتاردرمانی بهره ببرند. توجه کنید که اگر مشکل شدید است به هیچ عنوان تمرینات خانگی را جایگزین گفتاردرمانی نکنید.

بهترین تمرین های خانگی گفتاردرمانی برای دیر حرف زدن

تمرین تقلید صدا

این تمرین مناسب گروه سنی 2 تا 3 سال است و از آنجایی که یکی از مهم ترین مهارت های گفتاری, تقلید صدا میباشد این تمرین میتواند اثرات مفیدی روی کودک داشته باشد. در این ر وش شما صدای حیوانات مختلف مانند هاپو, میو, بع بع را اجرا و تقلید میکنید و یا میتوان از صدای وسایل مختلف مانند قطار, ماشین, زنگ و .. نیز استفاده کنید. هرروز 5 تا 10 دقیقه حداقل این تمرین را با بازی و خنده و آهنگین تمرین کنید.

تمرین نام بردن اشیا اطراف کودک

این تمرین به افزایش خزانه واژگان درکی و بیانی کودک کمک میکند. برای مثال از سوالاتی مانند این چیه؟ چه رنگیه؟ و .. استفاده میکنید و سپس پاسخ میدهید مانند این توپه, قرمزه. اشیا در محیط اطراف کودک بهترین انتخاب هستند مانند لیوان, کفش, عروسک, توپ و …

تمرین جمله سازی ساده

این تمرین مناسب کودکان 3 تا 5 سال است که اگر کودک شما تک کلمه صحبت میکند و یا جمله کوتاه دارد؛ این تمرین بسیار مناسب میباشد. در این تمرین شما گفته کودک را بسط میدهید برای مثال اگر کودک شما گفت: آب, شما میگویید آب می خوام. کودک کم کم تشویق به تقلید از گفتار کامل تر شما می شود.

تمرین کتابخوانی تصویری

در این تمرین از کتاب تصویری که ابزاری عالی برای گفتاردرمانی است, استفاده می کنیم. در این تمرین کاری به متن کتاب نداریم, بلکه از تصاویر استفاده میکنیم و توصیف میکنیم. از سوالاتی مانند این چیه, کیه, چی شد و .. استفاده کنید و درباره تصاویر از کودک سوال کنید و اجازه دهید تصویر را توصیف کند. این تمرین روزانه 15 دقیقه میتواند مناسب باشد.

تمرین حرکتی دهان و گفتار

در این تمرین که بازی با دهان و زبان است به تقویت عضلات گفتاری کودک کمک میشود. برای مثال میتوانید از فوت کردن شمع, بستنی لیسیدن, باد کردن گونه ها و .. استفاده کرد. البته این تمرینات حتما با مشورت گفتاردرمان انجام شود زیرا اگر کودک شما تشنج یا برخی مشکلات دیگر داشته باشد, با احتیاط و رعایت یکسری نکات قابل انجام است.

نکته ای که برای اجرا تمامی تمرین ها باید در نظر داشت این است که, تمرین ها اجباری نباشد, تشویق کلامی فراموش نشود, از مقایسه کودک بپرهیزید, مستمر و با ثبات انجام بدهید.

تمرینات خانگی گفتاردرمانی برای لکنت زبان کودکان

انجام تمرینات خانگی گفتاردرمانی میتواند به کاهش شدت لکنت زبان کودک کمک کند. البته حتما در نظر داشته باشید در صورت مشاهده علائم لکنت در کودک با گفتاردرمان مشاوره اولیه بگیرید زیرا چنانچه زمان زیادی از شروع لکنت بگذرد, درمان کودک سخت تر میشود.

تمرین گفتار آهسته

در این تمرین که کودک آرام تر صحبت میکند باعث میشود فشار گفتاری کم شود و شدت نیز کاهش یابد. برای مثال جملات را ساده و آرام و شمرده بگویید. بین کلمات مکث داشته باشید.

تمرین کشش صداها

در این تمرین که تمرین رایجی نیز است, میتوانید صدای اول کلمه را کمی بکشید و بدون فشار زیادی کلمه را بیان کنید. حتما توجه شود که تمرین بدون اغراق و آرام انجام شود.

تمرین خواندن همزمان

این تمرین میتواند بسیار موثر برای اضطراب کودکان باشد. در این تمرین والد یا همراه کودک شروع به خواندن میکنند و کودک دارای لکنت همزمان با آنان می خواند. شعر کودکانه یا متن ساده عالی است.

تمرین صحبت جلوی آینه

باعث افزایش آگاهی کودک در مورد گفتارش می شود و اعتماد به نفس را هم افزایش میدهد. در این تمرین کودک جملات کوتاهی را جلوی آینه می گوید و تماس چشمی را حفظ میکند.

تمرین کاهش سرعت پاسخ دادن

در این تمرین کودک را مجبور به سریع پاسخ دادن نکنید. برای مثال از او سوال بپرسید و 3 تا 5 ثانیه مکث کنید و اجازه دهید با آرامش پاسخ شما را بدهد. این تمرین ر ا خودتان هم میتوانید انجام بدهید به طوریکه اگر از شما سوالی پرسید, حتما چند ثانیه مکث داشته باشید و سپس پاسخ را بدهید.

والدین در درمان کودک نقش به سزایی دارند؛ زیرا مواردی مانند قطع نکردن صحبت کودک, کامل نکردن جمله او, حفظ آرامش موقع لکنت, تشویق به صحبت کردن و نه اصلاح مداوم گفتار وی میتواند در کاهش شدت و کاهش استرس و اضطراب وی موثر باشد. اگر کودک شما بیش از 6 ماه است که لکنت دارد و همراه با اجتناب و استرس است, حتما به گفتاردرمانی مراجعه کنید.

تمرینات خانگی گفتاردرمانی برای اختلال تلفظ

اختلال تلفظ زمانی است که کودک در بیان و تلفظ صحیح برخی صداها مشکل دارد و وضوح گفتارش دچار اختلال میشود. برخی خطاهای تلفظی تا سن به خصوصی طبیعی است اما ادامه یافتن آن منجر به مشکل میشود. در نظر داشته باشید اگر کودک شما دچار اختلال تلفظ است حتما ابتدا با گفتاردرمان مشورت کنید زیرا در صورتیکه درمان نشود فرد دچار اختلال یادگیری مدرسه میشود. مرکز اختلال یادگیری در افسریه دارای درمانگران بسیار با تجربه ای در این زمینه میباشد.

تمرین آگاهی شنیداری

از آنجایی که اولین قدم برای تلفظ, آگاهی و تمییز شنیداری در کودکان است؛ حتما باید ابتدا تفاوت صدا ها را بشناسد. برای مثال ابتدا به او دو کلمه مشابه را می گویید مانند سور و تور و یا زرد و سرد. سپس از او بخواهید تفاوت بین آن دو صدا را بگوید.

تمرین دیداری جلوی آینه

دیدن و مشاهده حرکات لب و دهن و زبان در جلوی آینه بسیار مهم است. جلوی آینه بشینید و صدای هدف را آرام تولید کنید و از کودک بخواهید تقلید کند از شما.

تمرین تقویت عضلات گفتاری

این تمرینات برای تقویت عضلات گفتاری و تلفظ دقیق تر میباشد. فوت کردن شمع ها, باد کردن گونه ها, لیسیدن اطراف لب ها و .. از جمله تمرینات مهمی است که برای تقویت عضلات لب و گونه و دهان استفاده میشود.

تمرین تولید صدا به صورت مرحله ای

در این تمرین ابتدا واج هدف به صورت تکی آموزش داده میشود. سپس در هجا و کلمه و جمله به کودک آموزش داده میشود.

تمرین تکرار غیر مستقیم

در این تمرین معمولا به صورت غیر مستقیم غلط های کودک را اصلاح میکنیم. برای مثال اگر کودک کلمه ای را اشتباه تلفظ میکند, به صورت غیر مستقیم تلفظ صحیح کلمه را به کار ببرید تا متوجه غلط تلفظی خود بشود.

معمولا والدین یکسری اشتباهات رایج مانند تصحیح مداوم کودک, تمرینات طولانی و خسته کننده, انتظار نتیجه سریع از درمان و .. از کودک دارند که نتیجه عکس میدهد.

چه زمانی به گفتاردرمانی مراجعه کنیم؟

اگر کودک 2 ساله است و کمتر از 50 کلمه دارد و درک دستورات ساده را ندارد و از اشاره برای خواسته هایش اشاره میکند.

در 3 سالگی اگر از جملات کوتاه استفاده میکند, درک درستی از سوالات ندارند و وضوح گفتار پایینی دارند.

در 4 سالگی اگر وضوح گفتار پایین دارند و خطاهای تلفظی مشاهده میشود, توانایی توضیح وقایع را نداشته باشند.

در 5 سالگی اگر روایت گری و داستان گویی نداشته باشند و نتوانند در دیالوگ و مکالمه شرکت کنند.

در این شرایط حتما به گفتاردرمانی مراجعه کنید یا از گفتاردرمانی آنلاین استفاده کنید تا زمان طلایی کودک از دست نرود و در آینده به مشکل جدی تری برخورد نکنید.

خلاصه مقاله

به طور کلی در این مقاله سعی شد که شما عزیزان را با تمرینات گفتاردرمانی در منزل آشنا کنیم. اما در نظر داشته باشید که چنانچه کودک شما دچار مشکلات جدی تری است حتما مشاوره با گفتاردرمان داشته باشید. جهت مشاوره همین الان با گفتاردرمان متخصص کلینیک مانا تماس بگیرید.