سکته مغزی چیست

سکته مغزی وضعیتی است که جریان خون به قسمتی از مغز فرد نرسد با کاهش پیدا کند و معمولا در نتیجه آن سلول های مغزی فرد در عرض چند دقیقه از بین میروند چرا که اکسیژن و مواد غذایی به آن نمیرسد. سکته مغزی در اغلب موارد اثرات و عوارض زیادی برای فرد به جای میگذارد و کیفیت زندگی فرد و اطرافیان وی را بسیار تحت تاثیر قرار میگیرد. در سکته مغزی, پارگی و انسداد رگ خونی از رسیدن مواد لازم به سلولهای مغزی جلوگیری میکند و باعث از بین رفتن عملکردهای بسیاری در فرد میشود. عوامل خطر سکته مغزی بسیار هستند اما شایع ترین آنها میتوان به دیابت, بالا رفتن سن, کلسترول و فشار خون بالا, سیگار کشیدن و در معرض دخانیات بودن, حمله های قلبی و .. اشاره کرد. متاسفانه امروزه به دلیل عوامل گسترده ای, سکته مغزی نه تنها در افراد مسن بلکه در جوانان و افراد با سن کمتر نیز اتفاق می افتد. معمولا علائمی همچون احساس گیجی و سردرگمی ناگهانی, عدم تعادل ناگهانی و سرگیجه, نابینایی ناگهانی, ضعف های ناگهانی و بی حسی, سردرد شدید, به سختی حرف زدن و .. را اگر مشاهده کردید هرچه سریع تر به سریع ترین مرکز درمانی مراجعه کرده و اقدامات اورژانسی را دریافت کنید. همچنین علائم زیر جزو علائم سکته مغزی شدید میباشد: سرگیجه, تشنج, سردرد ناگهانی, صحبت ناواضح یا عدم توانایی صحبت, از دست دادن حواس مختلف, تاری دید, استفراغ و تهوع شدید, گیجی و آژیته شدن و …

علت سکته مغزی چیست

سکته مغزی علت های بسیار مختلفی دارد منتهی بیشترین علت آن همان به علت انسداد یا کاهش جریان خون به مغر میباشد. سکته های مغزی انواع مختلفی بر حسب علت دارد. دو نوع اصلی آن که شایع تر میباشد سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموراژیک میباشد. حدود 80 تا 85 درصد موارد سکته ایسکمیک است که زمانی اتفاق می افتد که رگ خونی مغز توسط لخته یا چربی بسته میشود. سکته مغزی هموراژیک نوع دیگری است که خطرناک تر میباشد ولی شیوع کمتری دارد. در این زمان یک رگ خونی در مغز پاره میشود و فرد خونریزی مغزی میکند. همچنین نوع دیگری نیز داریم که حمله ایسکمیک گذرا یا mini stroke نامیده میشود و علائم سکته دارد منتهی موقتی میباشد و آسیب دائمی نمیزند اما باید آنرا جدی گرفت زیرا هشدار از احتمال وقوع سکته در آینده است.

درمان سکته مغزی

پس از سکته مغزی, یکی از مهم ترین اقدامات دریافت خدمات توانبخشی برای بازگردانی و بهبود عملکردهای جسمی و گفتاری و شناختی و درکی فرد میباشد که موجب افزایش کیفیت زندگی فرد میشود. گفتاردرمانی, کاردرمانی, فیزیوتراپی, تغذیه درمانی, مشاوره, خدمات پرستاری و مراقبت, حمایت های اجتماعی و .. از جمله خدماتی هستند که فرد پس از سکته به آن نیاز پیدا میکند. از آنجایی که پس از سکته مغزی, با توجه به شدت و محل دقیق آسیب فرد دچار مشکلات مختلفی مثل اختلال در گفتار و زبان, مشکلات تعادل, اختلالات در بلع, اختلالات ذهنی, فلجی اندام ها و .. میشود؛ پس بسیار مهم است که فرد جهت بازگردانی این مهارت ها اقدام کند و هر چه سریع تر درمان را شروع کند. در ادامه مطلب میخواهیم به درمان گفتاردرمانی در بیماران پس از سکته مغزی اشاره کنیم و اینکه گفتاردرمان چه اقداماتی را انجام میدهد.

گفتاردرمانی در سکته مغزی

افرادی که سکته مغزی میکنند نیاز به خدمات توانبخشی کاردرمانی و گفتاردرمانی پس از سکته مغزی دارند. گفتاردرمانی بخش بسیار مهم و اصلی توانبخشی پس از سکته مغزی است مخصوصا افرادی که دچار مشکلات در گفتار و زبان و بلع شدند. مشکلات آفازی, آپراکسی گفتار, دیسفاژی یا اختلال بلع, دیزارتری و .. ممکن است پس از سکته مغزی برای فرد پیش بیاید که متخصص گفتاردرمان به فرد کمک میکند تا این مشکلات بهبود پیدا کند و کیفیت زندگی فرد ارتقا پیدا کند.

درمان آفازی در سکته مغزی

آفازی یکی از مشکلات گفتاری شایع پس از سکته مغزی میباشد که فرد دچار مشکلاتی در درک یا تولید زبان میشود. آفازی انواع مختلفی دارد با توجه به شدت آسیب و محل ضایعه و ناحیه ای از مغز که آسیب دیده است, متفاوت میباشد و درمان های مختلفی نیز دارد که آسیب شناس گفتار و زبان پس ارزیابی های لازم, بهترین درمان را برای فرد برنامه ریزی و اجرا میکند. در اینجا به بررسی انواع مختلف و شایع آفازی میپردازیم: آفازی بروکا نوعی از آفازی میباشد که معمولا محل آسیب در لوب پیشانی فرد است و گفتار فرد کند و باتلاش زیاد و جمله بندی های ضعیف میباشد و فرد اصلا گفتار روانی ندارد اما درک نسبتا خوبی دارد. نوع دیگر آفازی, آفازی وزنیکه میباشد که محل آسیب معمولا لوب گیجگاهی فرد میاشد و فرد گفتار روانی دارد اما گفتارش کاملا بی معنی و پر از کلمات نادرست و اشتباه میباشد و درک وی نیز دچار آسیب است. نوع دیگر آن, آفازی گلوبال میباشد که محل آسیب به بخش های گسترده تری از مغز که مسئول زبان است, میباشد و فرد نقص جدی در تولید گفتار و درک زبان دارد و مهارت های خواندن و نوشتن فرد نیز از بین میرود. اینها انواع اصلی آفازی میباشند؛ هر چند که انواع دیگری نیز داریم اما نیاز به بررسی دقیق توسط گفتاردرمان میباشد تا درمان اصولی اجرا شود.

بلع درمانی در سکته مغزی

یکی دیگر از مشکلاتی که در فرد ایجاد میشود, مشکلات بلع یا دیسفاژی پس از سکته مغزی میباشد. علائمی که در افراد دارای مشکلات بلع یا دیسفاژی دیده میشود شامل سرفه یا احساس گیر کردن غذا هنگام خوردن, احساس خفگی هنگام مصرف مایعات, صدای غیر معمول یا خس خس پس از بلع غذا, کاهش ناگهانی وزن, آبریزش دهانی و ماندن غذا در دهان پس از بلع, تب و عفونت ریه و .. میباشند. بلع درمانگر پس از ارزیابی های اولیه مانند تست های بالینی, بررسی قدرت عضلات, ویدیوفلوروسکوپی, اندوسکوپی بلع و .. تصمیم به مداخلات درمانی میگیرد. درمان اختلالات بلع شامل روش ها و تکنیک های بسیار متنوع میباشد که با توجه به شرایط هر فرد متفاوت است و شخصی سازی میشود. از آنجایی که مراحل بلع شامل دهانی, حلقی و مروی میباشد؛ اختلال در هر کدام از این مراحل باعث اختلال میشود. اگر مشکل در مرحله دهانی و حلقی باشد, گفتاردرمان متخصص در حیطه بلع میتواند کمک کند و درمان را انجام بدهد. اما اگر در مرحله مروی مشکل ایجاد شده باشد نیاز است که به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان دارویی دریافت کرد.

گفتاردرمانی در منزل در سکته مغزی

گفتاردر مانی در منزل برای این بیماران شامل مزایای خاصی میباشد که شامل: راحتی بیشتر بیمار در محیطی بدون استرس و فشار و آرام, افزایش مشارکت خانواده در فرآیند درمان, کاهش اتلاف وقت در رفت و آمد و .. میباشد. گفتاردرمانی در منزل برای افرادی که سکته مغزی کرده اند, بسیار موثر میباشد و چون فرد توانایی مراجعه مکرر به کلینیک را ندارد پس راهکاری بسیار به صرفه میباشد. در این روش, گفتاردرمان متخصص به منزل فرد مراجعه کرده و به اجرای تکنیک ها و درمان ها می پردازد و مشاورات لازم را به خانواده میدهد.

بهترین زمان مراجعه به گفتاردرمانی پس از سکته مغزی

هر چقدر سریع تر و در کوتاه ترین زمان ممکن بتوانید به گفتاردرمانی مراجعه کنید, نتیجه بهتری میگیرید. چنانچه وضعیت پزشکی بیمار پایدار شد, میتوان خدمات توانبخشی از جمله گفتاردرمانی را شروع کرد؛ زیرا مغز خاصیتی به نام پلاستیسیته دارد که یعنی اگر در هفته و ماه های اول خدمات توانبخشی دریافت شود, امکان بهبودی راحت تر و کامل تر بیشتر است. همچنین از عوارض بیشتر جلوگیری میشود و عملکرد عضلات نیز حفظ میشود. چنانچه درمان دیرتر شروع شود نیز همچنان درمان موثر است ولی ممکن است نیاز به زمان و تلاش بیشتری باشد.

بهترین مرکز گفتاردرمانی در سکته مغزی

بهترین مرکز, مرکزی است که دارای کادر با تجربه از گفتاردرمانگران متخصص در حیطه درمان اختلالات پس از سکته مغزی باشد و درمانگران علاوه بر به کارگیری جدیدترین و به روز ترین تکنیک ها و متد های درمان مشکلات پس از سکته مغزی, دارای تجربه کافی نیز در این حیطه باشند.

جمع بندی مطالب

در این مقاله سعی داشتیم شما عزیزان را با سکته مغزی و علائم و علل و انواع آن آشنا کنیم. همچنین در مورد انواع خدمات توانبخشی پس از سکته مغزی صحبت شد و اینکه چقدر مهم است که در سریع ترین زمان ممکن پس از پایدار شدن وضعیت پزشکی بیمار برای درمان توانبخشی اقدام کنیم تا تایم طلایی از دست نرود و بهترین نتیجه ممکن از درمان گرفته شود. همچنین به طور اختصاصی در مورد گفتاردرمانی پس از سکته مغزی صحبت شد و اینکه گفتاردرمانگران نقش به سزایی در بازگشت گفتار و زبان و بلع بیماران دارند. همچنین گفته شد چنانچه برای مراجعه به کلینیک, دشواری دارید و رفت و آمد برایتان سخت میباشد, میتوانید از خدمات گفتاردرمانی در منزل استفاده کنید و درمان موثر توسط متخصص گفتاردرمان را در منزل خود دریافت کنید. برای شروع درمان کافی است با کلینیک مانا تماس بگیرید و درمان تخصصی را دریافت کنید.